De kracht van NEE!
weblogberichten
Met de feestdagen in het vooruitzicht is een boekentip altijd welkom. Zeker als het gaat om 'De kracht van NEE' (the Power of a positive No) van William Ury.
William Ury is een van de oprichters van het Harvard Program on Negotiation en co-auteur van 'Excellent Onderhandelen/Getting to Yes', al meer dan twintig jaar de onovertroffen bijbel op het gebied van principieel onderhandelen (Harvard-onderhandelen) en inmiddels toe aan de 54ste druk.
Bij onderhandelen hoort ook 'nee' zeggen maar hoe doe je dat? De methode van Ury komt erop neer dat je vanuit het diepste 'ja' (ik wil iets goed doen) via een 'nee' (ik heb hier nu geen tijd voor) kunt komen tot een gezamenlijk nieuw 'ja'. Ury laat zien dat een 'nee' zelden absoluut is.
Drie opties
Amerikaanse auteurs houden van citaten, zie hier een toepasselijk quote aan het begin van het boek.
| “Een 'nee' uit overtuiging is beter en sterker dan een 'ja' om aardig te zijn of, nog erger, om problemen te voorkomen” |
Nee zeggen is moeilijk, tegen je partner, tegen je medewerker of je manager, tegen de buurman die om een gunst vraagt, tegen de familie die niets liever wil dan je de hele kerst in beslag nemen. Dat komt vanwege de spanning tussen het gebruikmaken van je eigen kracht en het zorgdragen voor de relatie. Instinctief zijn er dan drie benaderingen:
- Je past je aan en zegt ja waar je nee had willen zeggen;
- Je gaat in de aanval en zegt nee zonder je te bekommeren om de relatie;
- Je vermijdt de confrontatie, zegt ja noch nee en hoopt dat de kwestie overwaait.
Deze drie opties staan niet op zichzelf. Doorgaans gaat de ene over in de andere en uiteindelijk bereik je het tegenovergestelde van wat je eigenlijk wilde: ontevredenheid, rancune, agressiviteit, verslechtering van de relatie en een negatief zelfbeeld.
De oplossing: een positief NEE!
Wat werkelijk nodig is, is dat je zowel gebruik maakt van je eigen kracht en tegelijkertijd constructief en respectvol met de ander omgaat. Want in tegenstelling tot een gewoon 'nee' dat met een 'nee' begint en met een 'nee' eindigt, begint een positief 'nee' met een 'ja en eindigt ook met een 'ja'. Dat klinkt misschien wat cryptisch maar wellicht verduidelijkt een simpel voorbeeld de theorie.
Zoon John is werkzaam in het familiebedrijf en zijn vader, een tamelijk dominante man, is zijn baas. John maakt lange dagen en wil eindelijk weer eens op vakantie met zijn gezin. Er moet nu iets veranderen. Bovendien wil hij ook meer salaris. Al jaren is zijn salaris hetzelfde als het salaris van andere medewerkers met minder taken en verantwoordelijkheden. John gaat met zijn vader in gesprek niet zo zeer om een bepaald antwoord te krijgen maar omdat hij dacht: ‘als ik nu niets zeg, heb ik geen restpect voor mezelf'.
Een positief 'nee' is: Ja! Nee. Ja?
Het eerste ‘Ja’ van John is beschermen wat belangrijk voor hem is. Waar zijn behoefte ligt. Het eerste ja is intern gericht.
John: “pap, mijn gezin heeft me nu nodig en ik ben van plan de vakantie met hen door te brengen.”
Met het feitelijke ‘Nee’ geeft hij zijn grens aan.
John: “Voortaan wil ik de weekenden en vakanties niet meer werken.”
Met ‘Ja?’ nodigt John zijn vader uit om een akkoord te bereiken. Het staat ten dienste van de relatie. Het tweede ja is extern gericht.
John: “Mijn voorstel is dat we een nieuwe afspraak maken zodat het noodzakelijke werk op kantoor wordt gedaan en ik de benodigde tijd met mijn gezin kan doorbrengen. Ja?”
Een positief 'nee' werkt omdat je op eigen benen staat en niet op de tenen van anderen!
Een positief 'nee'
Ury vergelijkt een positief 'nee' met een boom. Een mooi beeld. 'Nee' is als de stam: recht en sterk en het middelste deel van het positieve 'nee'. De bevestiging van je belangen en behoeftes zit in de wortels. Takken en bladeren, de bloeiende boom en zijn vruchten zijn de positieve uitkomst die je wilt bereiken.
Kader voor ongezond verstand
Mijn beste wens voor 2023 is dat ook déze bescheiden ‘appetizer’ leidt naar een heerlijk hoofdgerecht: het lezen van dit boek en natuurlijk het in de praktijk brengen ervan. Het is de moeite waard. Ury presenteert een uitgebreide methode, een gebruiksaanwijzing zou je kunnen zeggen. Zelf vat hij het kernachtig samen: “De methode van het positieve 'nee' is wat ik noem ‘ongezond verstand’. Het is iets wat we intuïtief begrijpen, maar slechts zelden in praktijk brengen aangezien het ingaat tegen onze normale impulsen en reacties als we nee zeggen. Dit boek biedt een praktisch kader voor dit ‘ongezonde verstand’.”
Fijne feestdagen en geniet van het ongezonde verstand.
Oh ja: John heeft inmiddels salarisverhoging gehad!
De Nederlandstalige editie van het boek van Ury s alleen nog tweedehands te verkrijgen bij o.a. De Slegte. De Engelstalige versie is verkrijgbaar in de gewone boekhandel.
Meer informatie over het RABA
Het RABA is een onafhankelijke en laagdrempelige voorziening voor alle rijksambtenaren. Als jij en je leidinggevende op het werk een (potentieel) verschil van mening hebben, zoals over arbeidsvoorwaarden of de manier waarop jullie samenwerken en jullie komen er samen niet uit, dan kan je terecht bij het RABA. Dat kan samen, of ieder afzonderlijk.
Het RABA adviseert ook HR-adviseurs, vertrouwenspersonen en bedrijfsmaatschappelijkwerkers.
Wij zijn bereikbaar via het contactformulier op de website, via e-mail raba@rijksoverheid.nl of telefoon 06 31 622 633.
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.